به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از روابط عمومی فروشگاه‌های شهر کتاب، این فهرست را گروهی از منتقدان و کارشناسان کتاب کودک و نوجوان پس از بررسی کتاب‌های هر فصل بر گزیده‌اند.

معصومه انصاریان، شکوه حاجی‌نصرالله، شیوا حریری، لاله جعفری، شادی خوشکار، حسین شیخ‌الاسلامی، گیسو فغفوری، حدیث‌لزر غلامی، مریم محمدخانی، رویا مکتبی، ربابه میرغیاثی، سیدمهدی یوسفی  داوران فهرست تازه «لاک‌پشت پرنده» هستند.

مدیر فروشگاه مرکزیِ شهر کتاب، درباره‌ فهرست لاک پشت پرنده گفت: مخاطب این فهرست بیشتر پدرها و مادرهایی هستند که با محتوای کتاب‌های جدید آشنایی ندارند و در زمان انتخاب و خرید کتاب برای بچه‌هایشان دچار سردرگمی می‌شوند. 

مژگان رئیسی‌امجد افزود: همچنین این فهرست به کتابفروشان کمک می‌کند تا اطلاعاتی را درباره‌ بهترین کتاب‌های منتشرشده برای کودکان و نوجوانان کسب کنند. مسلماً، این اطلاعات در فروش و عرضه‌ کتاب به کتابفروش‌ها کمک خواهد کرد. علاوه بر بچه‌ها و خانواده‌ها، کتابدارها، مربی‌های مهدهای کودک، آموزگارها و دبیران نیز مخاطب این فهرست هستند. 

وی درباره ضرورت انتشار چنین فهرست‌هایی گفت: جای خالیِ چنین فهرستی در بازار کتابِ کودک و نوجوان خالی بود و این فهرست، تلاشِ کوچکی است برای پرکردنِ خلاء بزرگی که در زمینه‌ معرفی و اطلاع‌رسانی درباره‌ کتاب‌های این گروه سنی وجود دارد. 

رئیسی‌امجد اظهار امیدواری کرد: فهرستِ لاک‌پشت پرنده شروع حرکتی است که می‌تواند توسط دیگر نهادهای معتبرِ فرهنگی نیز ادامه پیدا کند تا مرجع‌هایی مطمئن برای معرفی کتاب در زمینه‌های متنوع داشته باشیم. 

وی هم‌چنین اعلام کرد در صورتی‌که نهادهای فرهنگی دولتی یا نهادهای معتبر و قانونی غیردولتی نیز چنین حرکتی انجام دهند، مؤسسه‌ شهر کتاب در زمینه‌ی ارائه‌ کتاب‌های معرفی‌شده، همکاری خواهد کرد. 

مهدی حجوانی نیز درباره‌ سابقه‌ انتشار فهرست معرفی کتاب گفت: در بیشتر کشورهای دنیا، نهادهایی برای ارزیابی و معرفی فهرست کتاب‌های مناسب وجود دارند. تجربه‌ آنها نشان می‌دهد که ارایه چنین فهرستی برای کودکان، نوجوانان و والدینِ آن‌ها کاربردی و مفید است. 

البته اگر فهرست‌ها فقط شبیه نسخه‌ پزشک باشند، چندان کارساز نخواهند بود، چرا که اولیا، مربیان و بزرگترها را در روند انتخاب کتاب مشارکت نمی‌دهند. مهم این است که کتاب‌های مناسب با متن‌هایی توضیحی و البته کوتاه و روشن معرفی شوند تا خواننده به تدریج ویژگی‌های آثار مناسب برای کودکان را بشناسد و خودش هم در چرخه‌ی شناخت و انتخاب کتاب سهیم شود. 

مدیرمسوول پژوهشنامه‌ ادبیات کودک و نوجوان درباره‌ سابقه‌ ارائه‌ چنین فهرست‌هایی در ایران گفت: قبلاً کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، شورای کتاب کودک و در مقاطعی، وزارت فرهنگ و ارشادِ اسلامی نسبت به معرفی و ارائه‌ فهرست کتاب‌های پیشنهادی برای کودکان و نوجوانان اقدام کرده‌اند. همچنین، مجله‌های قلمرو ادبیات کودک و نوجوان (وابسته به حوزه‌ هنری)، پژوهشنامه‌ ادبیات کودک و نوجوان (دوره اول) و برخی مجله‌های کودکان و نوجوانان مانند سوره‌ نوجوانان فهرست کتاب‌های مناسب را منتشر کرده‌اند.

حجوانی ادامه داد: در تهیه‌ فهرست لاک‌پشت پرنده، هم از تجربه‌های پیشین استفاده شده است و هم تلاش کرده‌ایم شیوه‌ انتخاب کاربردی‌تر و کارشناسانه‌تر باشد. هم‌چنین گروه داوری معرفی شوند و معیارها شفاف، مکتوب و خود در معرض نقد باشند. در بخش توزیع هم تمهیداتی فراهم آورده‌ایم تا این فهرست بر بازار کتاب هم تأثیر بگذارد. 

وی درباره‌ ویژگی‌های فهرستِ لاک‌پشت پرنده توضیح داد: گروهی از کارشناسان، منتقدان و نویسندگانِ فعال در حوزه‌ ادبیات کودک و نوجوان کتاب‌های منتشرشده در هر فصل را بررسی می‌کنند و کتاب‌های برجسته‌تر را برای معرفی در فهرست لاک‌پشت پرنده پیشنهاد می‌دهند. 

کتاب‌های پیشنهادی عناصری دارند که آن‌ها را متمایز می‌سازند. این آثار در یکی از سه رتبه معرفی می‌شوند: کتاب‌های راه‌یافته به فهرست، کتاب‌های خوب و کتاب‌های عالی . 

این نویسنده افزود: «در فصل‌های نخست، فهرست لاک‌پشت پرنده بیشتر بر کتاب‌های داستانی و کتاب‌های تصویری در حوزه‌ تألیف و ترجمه متمرکز بود. حال، با توجه به تجربه‌ای که به‌دست آمده تصمیم گرفته‌ایم از شماره‌های بعدی، آثار را گسترده‌تر بررسی کنیم و کتاب‌های برتر در حوزه‌ دین، علوم‌انسانی، علمی و آموزشی و ... را هم انتخاب و معرفی کنیم. 

وی هم‌چنین مهم‌ترین ویژگی این فهرست را استقلال داوران و امکان نقد و ارزیابی خود داوران عنوان کرد و گفت: این فهرست اگر چه توسط پژوهشنامه و شهر کتاب تهیه می‌شود، اما از نظر علمی مستقل از این دو نهاد است. در واقع، فهرستِ لاک‌پشت پرنده خود یک نهاد مستقل است. داورها استقلال کامل دارند و این دو موسسه هیچ دخالتی در انتخاب‌های آنان ندارند. ازسوی‌دیگر، داورها ملاک‌ها و معیارهای خود را به صورت مکتوب اعلام کرده و خواهند کرد. این ویژگی باعث می‌شود که دیگر منتقدان و کارشناسان بتوانند عملکرد داوران را با توجه به معیارهایشان نقد و بررسی کنند. 
پژوهشنامه نیز فضای لازم را در اختیار دیگر منتقدان قرار خواهد داد تا دیدگاه‌هایشان منتشر شود. به عنوان مثال ممکن است کارشناس و نویسنده‌ای بیرون از حلقه‌ لاک‌پشت پرنده، تشخیص دهد که کتاب مناسبی ازدید داوران دورمانده و یا به عکس کتابی ضعیف به فهرست‌شان راه پیدا کرده. پژوهشنامه، دیدگاه‌ها و نقدهای مکتوب دوستان دیگر را منتشر خواهد کرد.

هم‌اکنون، کتاب‌های پیشنهادیِ فهرست لاک‌پشت پرنده از کتابفروشی‌های ثالث، چشمه، اگر، شهر کتاب آرین، شهر کتاب ابن‌سینا، شهر کتاب بهشتی، شهر کتاب گلدیس، شهر کتاب هفت‌حوض، کتاب افق، کتاب شهر و فروشگاه مرکزی شهر کتاب قابل‌تهیه است. هم‌چنین، مجله‌ پژوهشنامه نیز در این کتابفروشی‌ها عرضه می‌شود. 

مهدی حجوانی ابراز امیدواری کرد در آینده، دیگر کتابفروشی‌های معتبر تهران و به‌خصوص شهرستان‌ها نیز به طرح لاک‌پشت پرنده بپیوندند. 

فهرست کتاب‌های لاک‌پشت پرنده برای بهار و تابستان 1390 در فایل ضمیمه این خبر قابل دسترسی است.